Dom z konopi

Tester · 5 Marca 2019

Czy da się zbudować całoroczny dom z konopi? Ostatnio zrobiło się głośno o ekologicznym betonie konopnym, tzw. hempcrete. Jakie ma właściwości ten materiał?

Idea zrównoważonego budownictwa, czyli takiego, które ogranicza negatywny wpływ budynków na środowisko naturalne, zyskuje ostatnio na popularności. Budowanie w sposób ekologiczny staje się powszechne nie tylko wśród deweloperów powierzchni biurowych, którzy ubiegają się o światowe certyfikaty typu LEED czy BREEAM, lecz także pośród osób prywatnych, myślących o budowie domu całorocznego lub rekreacyjnego. Ciekawą dziedziną budownictwa naturalnego jest technologia hempcrete, czyli wykorzystanie betonu konopnego.

Całoroczny budynek mieszkalny (woj. kujawsko-pomorskie) o konstrukcji szkieletowej wypełnionej kompozytem wapienno-konopnym - wykonawca firma Budynki z konopi (fot. Budynki z konopi)

Czym jest beton konopny?

Beton konopny (ang. hempcrete, od słów „hemp” – czyli konopie oraz „concrete” – czyli beton) to materiał, który ma szansę zrewolucjonizować światowe budownictwo naturalne, ponieważ silnie wpisuje się w trend odnawialnych zasobów. Charakteryzuje się ujemnym śladem węglowym, bo podczas wzrostu konopie pochłaniają więcej dwutlenku węgla niż zużywa się go później do zrobienia z nich materiałów budowlanych. Beton konopny wykazuje wysokie zdolności izolowania termicznego, akumulacji ciepła, paroprzepuszczalności, jest niepalny, a po wyburzeniu budynku może być wykorzystany jako nawóz.

Budownictwo z konopi opiera się głównie na wykorzystaniu paździerzy konopnych produkowanych ze słomy konopnej (tzw. konopie przemysłowe). Beton konopny jest produkowany przez mieszanie na mokro konopnych paździerzy (czyli pociętych kawałków zdrewniałych części łodyg) ze spoiwem na bazie wapna. Paździerze konopne to kruszywo naturalne, organiczne, wykorzystywane w połączeniu ze spoiwem wapiennym - dla porównania w betonie zwykłym używane jest spoiwo cementowe i kruszywo mineralne (żwir). Hempcrete, mimo że nie ma funkcji nośnej, stanowi świetne wypełnienie ściany jako naturalny materiał izolacyjny o średniej gęstości. Nazywany jest „betonem”, dlatego że jest połączeniem wypełniacza ze spoiwem, oraz ze względu na stopniowe twardnienie - wapno jest coraz twardsze pod wpływem procesu karbonatyzacji, więc z roku na rok konstrukcja jest wytrzymalsza, a wapno przeobraża się powoli w skałę wapienną

Beton konopny wykorzystuje się najczęściej jako wypełnienie przegród o drewnianej konstrukcji szkieletowej. Budynek mieszkalny (woj. łódzkie) - konstrukcja drewniana - wykonawca firma Budynki z konopi (fot. Budynki z konopi)

Jakie są właściwości betonu konopnego jako budulca?

Beton z konopi jest dobrym izolatorem termicznym, jest niepalny i odporny na rozwój grzybów i pleśni, a w razie potrzeby, np. po rozbiórce podlega 100% rozkładowi. Ma właściwości izolacji akustycznej oraz niesamowitą pojemność cieplną. Jest materiałem zawierającym celulozę - jego zdolność akumulacji ciepła jest zdecydowanie większa niż w materiałach mineralnych takich jak wełna mineralna. Zapewnia stateczność cieplną - mamy ciepłe ściany od wewnątrz, a straty ciepła są ograniczone, bo ciepło wolniej przenika przez ściany, a my oszczędzamy na kosztach energii. Współczynnik przewodności cieplnej λ betonu konopnego powinien zmieścić się w przedziale 0,07-0,09 W/(m∙K). Dlatego projektując ścianę z tego materiału o grubości 35-40 cm, możliwe jest spełnienie wymagań cieplnych obowiązujących od 1 stycznia 2017 roku (U ≤ 0,23 W/m²K), bez stosowania dodatkowej izolacji termicznej.

Co ważne, w technologii hempcrete brak jest mostków termicznych - konstrukcja jest szczelna termicznie, ponieważ materiał wypełniający szkielet konstrukcyjny jest jednocześnie dobrym materiałem izolacyjnym zarówno do izolacji dachów, jak i ścian oraz podłóg. Beton konopny daje też możliwość łatwego wykonywania renowacji starych budynków, a zwłaszcza muru pruskiego. Jak pisze Albert Hebda na portalu medyczna marihuana: „hempcrete pozwala budować zdrowe budynki dzięki swojej zdolności do absorbowania i odprowadzania wilgoci z powietrza wewnątrz (higroskopowo). To pomaga pasywnie regulować wilgotność i zapobiega kondensacji, które mogą prowadzić do gromadzenia się toksyn i wzrostu czarnej pleśni. Hempcrete i jego wykończenia są „oddychające” (przepuszczające parę wodną), co przedłuża ich trwałość i maksymalizuje termiczną wydajność budynku.” Beton konopny charakteryzuje się wysokim stopniem zasadowości - zapewnia więc ochronę paździerzy konopnych przed rozwojem korozji biologicznej, przed grzybami i owadami.

Jak wygląda konstrukcja domu z betonu konopnego?

Beton konopny używany jest zazwyczaj w połączeniu z konstrukcją drewnianą. Stanowi on wypełnienie przegród – pełni funkcję termoizolacji oraz usztywnienia. Hempcrete to stosunkowo lekki materiał - typowa gęstość dla ścian to ok. 350 kg/m3 co jest porównywalne z lekkimi odmianami gazobetonu. Nadaje się do zrobienia izolacji termicznej dachu, jak i ściany i podłogi, przy czym należy modyfikować proporcje użytych konopnych paździerzy do wapiennego spoiwa, co wpływa na wytrzymałość i właściwości termiczne.

Praca z betonem konopnym, a właściwie z kompozytem wapienno-konopnym, wiąże się z podwyższonym ryzykiem ze względu na obecność wapna, które jest spoiwem wysoce zasadowym, a do tego pyli się - należy więc zabezpieczyć drogi oddechowe oraz uważać na skórę i dłonie. Dlatego też nakazana jest praca w rękawiczkach - wapno jest bardzo żrące, co sprawia, że skóra może ulec poparzeniu.