Ekologia i ochrona środowiska (przyrody)

[Tester 1544]

We wprowadzenie do strony na jakiej się aktualnie znajdujesz wymieniłem trzy podstawowe znaczenia słowa ekologia. Znaczenie oficjalne oznacza ekologię jako naukę, która zajmuje się badaniem funkcjonowania przyrody oraz oddziaływania pomiędzy organizmami a ich środowiskiem naturalnym. Znaczenie potoczne tego słowa, było przeze mnie definiowane jako szeroko rozumiane działania prowadzone na rzecz ochrony przyrody. Takie rozróżnienie w języku potocznym, jak każde uproszczenie, pozwala nam w łatwy sposób zrozumieć ogólną charakterystykę obu tych dziedzin. Gdyby się jednak trzymać formalności, definicja „ekologia” nie zawiera w sobie nic z „ochrony środowiska”.

                                                                                              

Ekologia to nauka interdyscyplinarna

Ekologia jest nauką interdyscyplinarna ponieważ łączy ona biologię, geografię oraz inne nauki przyrodnicze.  Sprawa odpowiedniego definiowania tylko pozornie wydaje się oczywista. Jeżeli ekologia nie jest bezpośrednio związana z ochroną przyrody, to osoby które się nią zajmują, nie powinny nazywać siebie w taki sposób. Jest to czysty zabieg retoryczny za pośrednictwem którego, można w łatwy sposób odebrać aktywistom ich „naukowość” oraz racjonalność podejmowanych przez nich działań.

Ochrona przyrody nie jest dziedziną naukową! Studia takie można podjąć tylko na kilku uczelniach w Polsce, ale nie dają one żadnych konkretnych kwalifikacji zawodowych. Na wielu kierunkach pojawiają się przedmioty, które są jedynie ogólnym wprowadzeniem, ale bez znajomości aktualnego prawa, praktycznie niczemu nie służą. Ochrona przyrody na kierunku Leśnictwo ma charakter wyłącznie antropocentryczny – ochrona dotyczy jedynie ochrony surowca lub ochrony gospodarki leśnej. W efekcie, osoby które teoretycznie są najlepiej przygotowane do ochrony, rozumieją ją w zupełnie inny sposób od osób, które się faktycznie tym zajmują.

Kto w Polsce zajmuje się ochroną przyrody?

                                                                                           

Ochrona przyrody to praktyczna działalność człowieka lub społeczeństwa mająca na celu zachowanie, restytuowanie oraz umożliwienie trwałego użytkowania składników i zasobów przyrody (Symonides 2008). Ochrona przyrody to „nauka, idea, ruch społeczny i działalność polityczna, zmierzająca do zachowania twórczych, naukowych i estetycznych wartości przyrody oraz kształtowania racjonalnego i przyjaznego stosunku ludzi do przyrody”.

Formalnie „ochrona przyrody” jako dziedzina nauki nie jest umocowana w aktach prawnych. Adam Wodziczko w 1932 roku zaproponował dla tej nowej subdyscypliny nazwę „fizjotaktyka”. W roku 1966 Walery Goetel zaproponował inną nazwę, „sozologia” (dosł. nauka o ochronie). Dzisiaj, stosuje się tą nazwę rzadko choć można uznać, że w pewnych wąskich kręgach została ona przyjęta. Sozologia jako dziedzina nauki powinna łączyć nauki przyrodnicze z naukami prawnymi i społecznymi.

Sozologia jako nauka o relacji społeczeństwa z przyrodą 

                                                                                          

Gdy przyroda wymaga szczególnej ochrony przed nadmiernym pozyskaniem drewna lub presją inwestycyjną, wtedy pierwsze osoby jakie stają w jej obronie często mają niewiele wspólnego z naukami przyrodniczymi. Ocena krajobrazu zawsze jest subiektywna i podjąć się jej może każdy z nas. Las, jako obiekt zainteresowania społecznego, może być pod formalno-prawną opieką właśnie dlatego, że jest społecznie użyteczny. Powstanie Parku Krajobrazowego w praktyce oznacza, pójście na kompromis pomiędzy zarządcą (Lasami Państwowymi) a potrzebami społeczno-kulturowymi i turystyczno-krajoznawczymi oraz rekreacyjnymi.

To nie przyrodnicy i ekolodzy wychodzą na ulicę, podpisują petycję i głośno wyrażają spój sprzeciw. Robi to społeczność lokalna a ekolodzy-naukowcy mogą (i powinni) udzielać niezbędnego wsparcia merytorycznego. Przybiera to formę oddolnej inicjatywy, kolektywu społeczności lokalnej, która po nawiązaniu współpracy uczy się wszystkiego na własną rękę. Oczywiście, inaczej to wygląda w dużych organizacjach pozarządowych – ale ich cele są zupełnie inne. Organizacje takie zajmują się głównie nagłaśnianiem problemu, aby w ten sposób, wpłynąć na opinie publiczną oraz decyzje podejmowane przez polityków.

Główne cele ochrony przyrody

Ochrona przyrody powinna w swoich celach uwzględniać dążenie do zachowania bioróżnorodności biologicznej, ochronę gatunkową, ochronę dziedzictwa geologicznego i paleontologicznego oraz ochronę walorów krajobrazowych. Ostatni punkt, jest najbardziej rażący społecznie i to on stanowi główny motyw organizowania się społeczności lokalnych w ochronie przyrody. Społeczność taka, nie chce nadmiernego dewastowania pobliskiego lasu chyba że, zastosuje się odpowiednią argumentacje taką jak np. brak alternatywnych możliwości na wzrost gospodarczy (który może być związany z daną inwestycją). Ten ostatni jednak, często więcej zyska, jeżeli okolica wykorzysta potencjał turystyczny i postawi na ochronę tego, czego nie można z łatwością odbudować. Najsilniej przemawiające argumenty inwestorów to te, obiecujące miejsca pracy. Nie zawsze da się je zweryfikować, a gdy społeczność pożera fala bezrobocia, nikt nie będzie myślał o ochronie przyrody.

Źródło: zielonazmiana.pl

Edytowane 17 Lutego 2019 przez Tester